Op veiligheidsgordels in auto’s zit vaak een ietwat “mysterieus” lusje. Hoewel het vaak onopgemerkt blijft door bestuurders en passagiers, speelt het een zeer belangrijke rol in de auto. Laten we dus eens uitleggen waarvoor het eigenlijk dient en waarom het belangrijker is dan veel mensen denken.
Een kleine lus op de veiligheidsgordel is in veel auto’s te vinden. Men kan stellen dat dit in feite een van de universele elementen is die in moderne auto’s te vinden zijn. Dit onopvallende onderdeel, dat zich in de buurt van de gordelsluiting bevindt, vergemakkelijkt niet alleen het dagelijks gebruik van de auto, maar beschermt ook tegen ernstig letsel bij een ongeval. Het is echter niet op alle gordelsets te vinden en soms ook niet aan beide kanten van de auto. We leggen uit waarom dat zo is.
Waarvoor dient de lus op de veiligheidsgordels?
Op een deel van de veiligheidsgordels bevindt zich een kleine lus van opgerold materiaal (dit is de opgerolde stof van de gordel), die meerdere keren aan elkaar is genaaid. Deze lus ziet er op het eerste gezicht onopvallend uit, omdat het gewoon een lus op de gordel is, d.w.z. een opgerold deel van de gordel dat met een paar steken weer aan de gordel is vastgenaaid, maar heeft niet één of twee, maar wel drie functies.
De eerste functie is vrij prozaïsch en wordt als het ware gebruikt bij de uitvoering van de basisfunctie. De lus op de veiligheidsgordel heeft in de eerste plaats tot taak te voorkomen dat de gordelsluiting naar beneden naar de onderste bevestiging verschuift. Hierdoor blijft de sluiting altijd binnen handbereik, valt hij niet in de spleten van de stoel en verdwijnt hij niet “ergens diep” in het interieur van het voertuig. Hoewel dit een secundaire taak van deze lus is, is deze oplossing van onschatbare waarde bij het dagelijks gebruik van auto’s. Vooral ouders die met kleine kinderen reizen, waarderen dit. Ze hoeven niet elke keer naar de gesp te zoeken, want dankzij deze lus is deze altijd binnen handbereik. Bij reizen met kinderen is elke seconde soms van onschatbare waarde en is het snel en gemakkelijk vastmaken van de gordel een dagelijkse noodzaak.
De tweede functie van de lus – ook secundair – is het voorkomen dat de gesp van de gordel tegen de plastic onderdelen van het interieur van de auto stoot. De gesp van de gordel is voorzien van een metalen onderdeel dat bij veelvuldig en langdurig contact met het plastic in het interieur van de auto krassen of beschadigingen kan veroorzaken. Dit mechanisme is vooral goed te zien bij de gordels op de achterbank en bij de voorste veiligheidsgordels wanneer de bestuurder zonder passagier voorin rijdt. De gordel stoot dan niet ongecontroleerd tegen de B-stijl.
Waarom wordt een lus op veiligheidsgordels gebruikt?
De eerder genoemde functies van de lus op de gordels zijn echter secundaire toepassingen. De lus, die toch al op de veiligheidsgordel zou worden geplaatst, is gewoon zo geplaatst dat hij “terloops” nog twee extra dingen kan “doen”: hij vergemakkelijkt het vinden van de gordelsluiting en voorkomt dat deze ongecontroleerd door het interieur van de auto schuift.
De belangrijkste functie van de lus op de veiligheidsgordel heeft echter niets te maken met comfort of bescherming van het interieur. Ze speelt een cruciale rol op het vlak van veiligheid. Bij een botsing is de naad zo ontworpen dat deze onder grote belasting gedeeltelijk scheurt. Hierdoor wordt de gordel iets langer, waardoor een deel van de botsingsenergie wordt geabsorbeerd en het risico op ernstig letsel aan de borstkas of het sleutelbeen wordt verminderd. Het is een eenvoudige, maar geniale oplossing.
Een lus op veiligheidsgordels kan in principe op alle plaatsen worden aangebracht, behalve op de plaats van de bestuurder. Bij de stoel van de bestuurder vinden we deze oplossing niet. Waarom niet, als het de veiligheid zo sterk verbetert?
De reden is heel eenvoudig. Bij een ongeval loopt het hoofd van de bestuurder veel meer risico dan dat van de passagiers. De reden voor dit verhoogde risico is de aanwezigheid van het stuur – en natuurlijk de airbag. Een extra energieabsorberend element zou hier nuttig zijn, maar het gebruik ervan zou de afstand tot het stuur gevaarlijk verkleinen. Daarom zijn gordels zonder extra “noodverlengingsoptie” uiteindelijk veel veiliger voor de bestuurder.
Behalve op de bestuurdersplaats kunnen gordels met lussen op alle andere plaatsen worden gemonteerd. Soms heeft de voorpassagiersstoel zo’n gordel, en soms worden gordels van dit type ook achterin gemonteerd, of uitsluitend achterin.
Waarom zijn niet alle auto’s uitgerust met gordels met lussen?
Het antwoord op deze vraag is vrij eenvoudig, maar niet altijd even duidelijk. Ze worden gebruikt op die plaatsen en in die auto’s waar ze nodig zijn. Als dezelfde functie op een andere manier wordt uitgevoerd, zullen we geen lussen op de gordels in de auto zien. Sommige moderne auto’s zijn bijvoorbeeld uitgerust met veiligheidsgordelsystemen die de werking van de veiligheidsgordels integreren met airbags. Andere zijn uitgerust met systemen die hetzelfde werken als een lus, maar die bijvoorbeeld zijn geïntegreerd in een oprolmechanisme. Gordels met lussen komen mogelijk ook niet voor in zeer nieuwe automodellen en in oudere auto’s, maar natuurlijk om andere redenen.
Hoewel dit zelden wordt vermeld, moeten de lussen van veiligheidsgordels regelmatig worden gecontroleerd. Dit moet natuurlijk altijd worden gedaan en de gordels moeten worden vervangen door een nieuwe set als de auto bij een ongeval betrokken is geweest en de naden van de gordel zijn gescheurd, maar dat is niet het enige. Het is ook belangrijk (bij voorkeur tijdens periodieke inspecties, omdat we dan toch de hele auto “inspectioneren”) om te letten op de staat van de lus en de naden, omdat een beschadigde of gescheurde lus een teken moet zijn om de hele gordel onmiddellijk te vervangen.
Waarom moet u uw gordel omdoen?
Het gebruik van gordels kan het risico op dodelijke verwondingen zelfs veertien keer verminderen. De effectiviteit van gordels hangt echter af van de juiste plaatsing ervan — ze moeten over de schouder lopen, niet over de nek, nooit onder de oksel of over scherpe voorwerpen. Statistieken tonen aan dat veiligheidsgordels de veiligheid met 39% verhogen bij een zijdelingse botsing, met 43% bij een frontale botsing en met maar liefst 77% bij een koprol.
