McDonald’s voert eind deze zomer een rookverbod in op zijn terrassen. Hoewel de overheid, belangenverenigingen én veel klanten minder sigarettenlucht op het terras toejuichen, blijken ondernemers nog allerminst enthousiast.
Vijf jaar geleden waren de 28-jarige Laura Deelen en haar compagnon pioniers met hun rookvrije terras bij Café-Restaurant Amsterdam. “We waren de eerste of in elk geval een van de eersten,” blikt de onderneemster terug.
Dat op de meeste terrassen nog steeds gerookt kan worden, verbaast haar behoorlijk. “We dachten in 2017 dat we voor de muziek uitliepen. Je zag in enkele buitenlandse steden dat roken werd verboden, bij sommige gebouwen mocht niet meer gerookt worden en het einde van roken in de horeca was in zicht.”
Wat voor de Amsterdamse horecaondernemers de doorslag gaf, was een opmerking van een medewerkster die het onprettig vond om rokers te bedienen. “We zagen het als onze taak als werkgever om onze medewerkers en andere gasten te beschermen. Het is wel gek dat we vijf jaar later nog steeds een uitzondering zijn.”
Teleurstelling
Bestuursvoorzitter Tom Voeten van Clean Air Nederland (CAN), die zich inzet voor een rookvrij Nederland, ziet tot zijn teleurstelling dat roken in de horeca nog heel gewoon is. “Na het wettelijk verbod in 2008 heeft het zich naar buiten verplaatst.” Ondernemers hebben het volgens hem buiten gezellig gemaakt met overkappingen, heaters, muziek of versieringen, waardoor ‘het niet zo uitmaakt of je nu binnen of buiten zit’.
Hoewel Voeten blij is met de stap van fastfoodketen McDonald’s, waardoor er straks in een klap 235 rookvrije terrassen bijkomen, is het volgens hem ‘een druppel op een gloeiende plaat’. Volgens schattingen van CAN is slechts 1 procent van de terrassen geheel of deels rookvrij. Hij baseert zich op eigen data van de vereniging : tot eind 2020 heeft het bijgehouden welke horecagelegenheden een rookvrij terras hebben, maar in coronatijd is dat even stilgevallen.
Volgens de kaart op de website van CAN is bij ‘slechts’ 87 tenten roken niet toegestaan, bij 120 is het terras deels rookvrij. “We zien elk jaar het aantal wel flink toenemen, maar als je het afzet tegen de 30.000 tot 40.000 terrassen is het nog altijd beperkt,” concludeert hij. Volgens hem lopen de gezinsrestaurants, waaronder pannenkoektenten, en kwaliteitsrestaurants duidelijk voorop. Kroegen zitten er niet tussen, of het moet een enkeling zijn. Zonde, vindt Voeten, want dat zijn nu juist de plekken waar jongeren samenkomen en vaak hun eerste sigaret opsteken.
‘Steeds meer smaken’
Waar CAN stelt dat het aantal rookvrije terrassen nog heel beperkt is, ziet Koninklijke Horeca Nederland (KHN) wel degelijk steeds meer horecaondernemers hun terras rookvrij maken. Cijfers heeft de brancheorganisatie niet, maar het merkt dat ondernemers vaker geen asbakken neerzetten of een deel van het terras rookvrij hebben gemaakt. “We zien in de praktijk steeds meer smaken voorbijkomen,” aldus een woordvoerster.
KHN gaat ervan uit dat de opmars zich doorzet, maar vindt dat dit vanuit de ondernemers zelf moet komen. In een wettelijk verbod ziet het niets. Om er echt vaart achter te zetten, zou dat wel moeten, denkt CAN. Dat overweegt om in de toekomst een rechtszaak te beginnen om de horeca helemaal rookvrij te maken (het heeft met succes twee rechtszaken gevoerd om de horeca binnen geheel rookvrij te krijgen). “Maar op dit moment is de juridische grondslag te zwak en het ontbreekt het ons aan capaciteit.”
Voeten hoopt dat de politiek maatregelen treft, maar heeft er niet al te veel fiducie in. Gemeenten hebben te weinig handhavingscapaciteit, denkt hij. Staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid liet na de aankondiging van McDonald’s wel weten te werken aan een pakket van extra maatregelen om roken verder terug te dringen, maar Voeten verwacht op korte termijn geen stappen richting de horeca.
Dat roken op het terras binnen afzienbare tijd passé is, verwacht hij daarom niet. “Ik stel horecaondernemers vaak de vraag waarom ze hun terras niet rookvrij maken. Dan zeggen ze: ‘we zijn gastvrij voor álle gasten’. Ik vraag ze dan: hoe gastvrij ben je als 80 procent van de Nederlanders niet rookt en geen zin heeft om in de stank te zitten van een ander?! Dan hoor je niks meer.”
Bron: Parool.nl